ไม้เท้าเดินป่า ไม้เท้าวิ่งเทรล นำขึ้นเครื่องได้ไหม

เริ่มเข้าสู่ฤดูกาลของการวิ่งเทรล หรือ เทศกาลเดินป่ากันแล้ว คำถามที่หลายคนมักจะถามเรา ในช่วงที่กำลังเตรียมตัวออกเดินทางก็คือ ” ไม้เท้าเดินป่า หรือ ไม้เท้าวิ่งเทรล นำขึ้นเครื่องได้ไหม”
.
เราขอตอบคำถามนี้ผ่านบทความนี้ที่เขียนจากประสบการณ์จริง โดยจะแทรกข้อมูลพื้นฐานเพื่อทำความเข้าใจกับระบบความปลอดภัยของสายการบินที่เชื่อมโยงกับหน่วยงานและเจ้าหน้าที่หน่วยต่างๆ เพื่อให้เข้าใจภาพรวมได้ชัดเจนขึ้นค่ะ

ทำไมเจ้าหน้าที่สายการบินมักตอบว่า " ไม่สามารถนำ ไม้เท้าเดินป่า ขึ้นเครื่องได้ " แต่เพื่อนเราบางคนกลับนำขึ้นได้กันนะ

นึกภาพตามนะคะ เวลาเราขึ้นเครื่องบิน จะมีขั้นตอนเช็คอินซึ่งการโหลดกระเป๋าก็จะอยู่ในขั้นตอนนี้ ถ้าเรามีน้ำหนัก มีกระเป๋าโหลด ก็ใส่ไม้เท้าในกระเป๋าโหลดได้เลย จบไป ไม่มีปัญหา อันนี้ไม่มีข้อสงสัยเนอะ
.
แต่ทีนี้ถ้าไม่โหลด จะด้วยว่าไม่ต้องการซื้อน้ำหนักหรือจะประหยัดเวลาทั้งการต่อคิวเช็คอินและไปรอกระเป๋าที่ปลายทางก็ตาม นี่จึงเป็นปัญหา เพราะสิ่งของที่สามารถนำขึ้นเครื่อง (Carry-on) มีกฏระเบียบหยุมหยิมข้อห้ามข้อจำกัดมากมาย ดังที่คงทราบกันดีว่าของมีคม อาวุธ วัตถุระเบิด ของเหลว แบตเตอรี่ พาวเวอแบ้งค์ ฯลฯ และแน่นอน ที่เป็นประเด็นกับนักวิ่งเทรลหรือนักเดินป่าก็คือ “ไม้เท้า หรือ Trekking Poles” นี่เอง
.
เท่าที่เห็นเวลามีใครสงสัยว่าจะเอาไม้เท้าขึ้นเครื่องได้ไหม ส่วนใหญ่ก็จะใช้วิธีโทร อีเมล์ หรือ inbox ไปสอบถามสายการบินที่ตนเองกำลังจะบิน ซึ่งก็มักจะได้รับคำตอบว่า “ไม่ได้” เนื่องจากเจ้าหน้าที่รับเรื่องจะถูกฝึกมาให้ตอบข้อมูลจากคู่มือกฏระเบียบต่างๆ ที่เขียนไว้อย่างเคร่งครัด และหนึ่งในข้อห้ามของขึ้นเครื่อง มีเรื่องสิ่งของที่สามารถประยุกต์เป็นอาวุธได้ ซึ่งไม้เท้าเข้าเกณฑ์ข้อนี้ (ลักษณะเดียวกับ ร่มด้ามยาว ขาตั้งกล้อง ปากกาแทคติคอล-Kubotan ฯลฯ) และเมื่อเกิดคำถามลักษณะนี้ ส่วนใหญ่เจ้าหน้าที่ก็มักจะตอบในเชิงปลอดภัยไว้ก่อน ก็คือ “ไม่ได้” นั่นเอง
.
แต่ในอีกทางหนึ่งข้อมูลดันขัดแย้ง เพื่อนมาบอกว่าเอาขึ้นได้ ในเฟสกรุ๊ปก็มีคนมายืนยันว่า เอาขึ้นได้ เคยเอาขึ้นมาแล้ว มีตัวตน มีรูปยืนยันด้วย

เอ้า!!! แล้วมันยังไง ตกลงได้หรือไม่ได้

คืองี้ เราต้องเข้าใจก่อนว่าเจ้าหน้าที่ภาคพื้นของแต่ละสายการบิน มีหน้าที่จัดการการเดินทางตั้งแต่

เช็คอิน
โหลดกระเป๋า
ไปจนถึงส่งขึ้นเครื่องที่เกต
ยังมีหน้าที่อื่นๆ มากกกว่านี้ แต่เอาเฉพาะส่วนที่เรารับรู้นะคะ

แต่หน้าที่ในการตรวจสอบสิ่งของสัมภาระขึ้นเครื่อง ไม่ใช่ของสายการบิน แต่เป็นของ “เจ้าหน้าที่การท่าอากาศยาน” ซึ่งอันที่จริงก็ไม่ใช่เจ้าหน้าที่ประจำด้วยซ้ำ แต่จัดจ้างบริษัทภายนอกรับช่วงต่อ โดยมีการฝึกอบรมเจ้าหน้าที่ให้มีความชำนาญเฉพาะทางในการตรวจสอบ ดูจอเอ็กซเรย์ ตรวจหาสิ่งของต้องห้ามต้องสงสัยต่างๆ ตามมาตรฐาน ซึ่งไม่เกี่ยวข้องใดๆ กับสายการบินเลย ไม่ว่าจะบินสายการบินอะไร (หมายถึงสายการบินไม่ได้เป็นคนกำหนดกฏและตรวจสอบในขั้นตอนนี้) ผู้โดยสารและลูกเรือทุกคนต้องผ่านขั้นตอนนี้และจะถูกใช้มาตรฐานเดียวกันหมด ที่กำหนดโดยองค์การขนส่งทางอากาศระหว่างประเทศ (IATA) ซึ่งเจ้าหน้าที่ประจำจุดนี้ ตรงนี้แหละที่จะเป็นจุดที่สร้างความสับสนให้เรา

ยกตัวอย่าง นาย A โทรไปถามคอลเซนเตอร์สายการบินได้คำตอบว่าไม่ได้ เลยซื้อน้ำหนักเพื่อโหลดไม้เท้าไป ระหว่างต่อแถวสแกนกระเป๋า เจอเพื่อนชื่อนาย B มีไม้เท้าเสียบไว้ข้างเป้ A นึกในใจว่าเดี๋ยวโดนยึดแน่ เจ้า B นี่ไม่รู้อะไรเสียแล้ว ดีนะเราโทรถามมาก่อน แต่ปรากฏว่านาย B ผ่าน! ไม่โดนตรวจยึด A ก็งงสิ เอ้า ก็ไหนโทรถามแล้วบอกว่าไม่ได้ไง ส่วน B ก็เอามาแนะนำเพื่อนๆ ต่อว่าเอาขึ้นได้ เอาขึ้นมาแล้ว ผ่านฉลุย
.

เหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น ?

มาทำความเข้าใจกันต่อว่า แล้วทำไมด่านตรวจสแกนกระเป๋าถึงปล่อยผ่าน ?

เรื่องนี้ก็ซับซ้อนพอสมควร คือในส่วนของการสแกนกระเป๋า จะมีจุดประสงค์หลักคือ ป้องกันการก่อเหตุร้ายแรงบนเครื่อง ซึ่งถือว่าเป็นงานหลักเลย ส่วนเรื่องอื่นเป็นเรื่องรอง เช่น สิ่งของผิดกฏหมาย ยาเสพติด ของหนีภาษี เรื่องพวกนี้มักจะไปอยู่ในขั้นตอนด่านศุลกากรขาเข้ามากกว่า

สิ่งที่เจ้าหน้าที่มักมองหา และห้ามนำขึ้นเครื่องมีอะไรบ้าง

เจ้าหน้าที่ในด่านนี้จะถูกฝึกมาให้ตรวจหาสิ่งของอันตรายที่ใช้ก่อเหตุเป็นหลัก เบื้องต้นพื้นฐานที่สุด พวกเขาจะมองหา “โลหะ”

เพราะอาวุธส่วนใหญ่ผลิตจากโลหะ หรือมีโลหะเป็นส่วนประกอบเช่น ปืน มืด ระเบิด ฯลฯ

ต่อไปก็วัตถุไวไฟหรือระเบิดได้ ดินปืน แก๊ส ไอระเหยต่างๆ ของเหลวก็อยู่ในหมวดนี้ ซึ่งได้ถูกกำหนดห้ามนำขึ้นเครื่องหลังเหตุการณ์ 911

ต่อไปก็ดูรูปร่างรูปทรงของสิ่งของ หารูปทรงที่ต้องสงสัยว่าจะเป็นอาวุธได้ เช่น ปืน มีด ดาบ หน้าไม้ ธนู ไม่ว่าจะทำจากไม้ พลาสติก เซรามิค อะไรก็ตาม เป็นของเด็กเล่นก็ไม่ได้ พวกนี้ก็เอาขึ้นไม่ได้ทั้งหมด
.
ลองจินตนาการว่าถ้าเราเป็นเจ้าหน้าที่ในส่วนนี้ ที่ต้องตรวจกระเป๋าวันละเป็นร้อยเป็นพันใบ ถูกฝึกให้ต้องมองหาสิ่งของต้องสงสัยต่างๆ เหล่านี้ เราก็คงไม่มาสนใจเจ้าสิ่งของที่มีลักษณะเป็นแท่งสั้นๆ มัดไว้ด้วยกัน ไม่ใช่โลหะ เพราะทำจากคาร์บอน จึงปล่อยให้ผ่านไปได้ ซึ่งในความเป็นจริง มันคือ “ไม้เท้า” โดยเฉพาะพวกรุ่นพับได้เล็ก อย่าง Black Diamond Distance Z Poles, ไม้เท้า LEKI หรือ PATHWILD KR ยอดฮิตของร้านเรา ไม่ได้เป็นแท่งเป็นด้ามยาวชัดเจน จึงไม่แปลกที่ไม้เท้าประเภทนี้จะผ่านได้ง่าย แต่ก็อาจไม่ทุกคน เพราะอำนาจส่วนนี้อยู่ในวิจารณญาณของเจ้าหน้าที่ บางคนที่เข้มงวดเป็นพิเศษก็อาจจะไม่อนุญาตได้เช่นเดียวกัน

มาตรฐานและวิจารณญาณของเจ้าหน้าคือ ตัวตัดสินสำคัญว่า ไม้เท้าเดินป่า นำขึ้นเครื่องได้ไหม

ในต่างประเทศ ก็ใช้ระบบเดียวกันนี้ แต่ที่จะแตกต่างก็คือ “มาตรฐานและวิจารณญาณ” ของเจ้าหน้าที่ตรงนี้แหละ ซึ่งจะเห็นได้ชัดมากขึ้นอีก ในสนามบินของประเทศที่มีกิจกรรมเดินป่า ปีนเขา หรือวิ่งเทรลเป็นที่นิยม เช่น เนปาล ที่มักจะมีคนพกไม้เท้าขึ้นเครื่องบ่อยๆ เจ้าหน้าที่จึงคุ้นเคยและพัฒนาทักษะในการตรวจจับไม้เท้าได้แม่นยำเป็นพิเศษ

เราจึงพบบ่อยๆ ว่า ไม้เท้านำขึ้นเครื่อง จากไทยออกนอกประเทศได้ แต่ขากลับ นำขึ้นเครื่องอีกทีถูกยึดเฉยเลย
.
ฉะนั้น ไม่ต้องเถียงกันอีกแล้วนะ ว่าขึ้นได้ขึ้นไม่ได้ ทำไมฉันเอาขึ้นได้ คนนั้นรู้ไม่จริง คนนี้โม้ ฯลฯ มันก็แค่เพราะว่า “วิจารณญาณและมาตรฐาน” ต่อการบังคับใช้กฏของเจ้าหน้าที่ที่มันไม่ชัดเจนเท่านั้นแหละ

ไม้เท้าเดินป่าของท่าน ใส่กระเป๋าโหลดใต้ท้องเครื่องเถอะค่ะ

สรุป คำแนะนำของเราก็คือ ไม่เสี่ยงนำขึ้นเครื่องแบบ Carry on ดีกว่าค่ะ เพราะมีโอกาสถูกยึดทั้งจากสนามบินภายในประเทศและต่างประเทศ ยิ่งซื้อไม้เท้ามาแพงๆ หลายพันบาท ถูกยึดไป ไม่คุ้มกันเลย
.
กรณีที่เราเดินทางภายในประเทศและไม่อยากโหลดกระเป๋า ทางแก้ที่เราขอแนะนำคือ แพคแล้วส่งไปรษณีย์ไปยังที่พักปลายทางเป็นทางออกที่ง่ายและประหยัดสุดแล้ว

แต่สำหรับใครที่จะไป Trek หรือ วิ่งเทรล ที่ต่างประเทศ ยังจำเป็นต้อง ซื้อน้ำหนัก ค่ะ

ไหนๆ จะไปเมืองนอกทั้งที ก็เผื่อพื้นที่กระเป๋าไว้ซื้อของมาฝากเพื่อนด้วยสิ อิอิ
.
ขอให้สนุกกับการเดินทางค่ะ