มีดเดินป่า นั้นมีความแตกต่างหลากหลายรูปแบบ ซึ่งแต่ละแบบก็จะเหมาะกับการใช้งานที่แตกต่างกัน
ดังนั้นการหาข้อมูลเกี่ยวกับมีด และเข้าใจโครงสร้างของมีด จะช่วยให้เราเลือกซื้อมีดที่เหมาะกับการใช้งาน
ของเราได้ดีกว่าเดิม
4 ปัจจัยหลักที่เราควรนำมาประกอบการพิจารณาหากคิดจะซื้อ มีดเดินป่า สักเล่ม
- โครงสร้างของมีด
- ลักษณะของใบมีด
- ลักษณะของด้ามจับ หรือโครงสร้างของด้ามมีด
- ลักษณะของฝักมีด
แต่สำหรับบทความนี้ เราจะมาย่อยแยกส่วนต่างๆของมีดหนึ่งเล่มกันก่อน ว่าส่วนต่างๆที่อยู่บนมีดนั้นเรียกกันว่าอะไรบ้าง เพื่อให้เราพอเข้าใจเรื่องของ มีดสไตล์ Survival ได้ดียิ่งขึ้น
15 ศัพท์ KNIFE ANATOMY ของ มีดเดินป่า ที่ชวนให้มึนงง
1) Handle / Blade
เริ่มต้นจากการแยกง่ายๆ เป็นชิ้นส่วนของ ด้ามมีด (Handle) และ ใบมีด (Blade)
เป็นส่วนที่ทุกคนรู้จักกันดีอยู่แล้วไม่ต้องอธิบายกันมากมาย
2 ) Belly
Belly คือส่วนด้านคมมีดที่โค้งขึ้นก่อนถึงปลายมีด ในส่วนนี้เหมือนเป็นเรื่องปกติของมีดที่มีคมโค้งขึ้น
แต่ความจริงแล้ว สัดส่วนของ Belly มีความสำคัญต่อการลงน้ำหนักของมีด เรียกได้ว่า เป็นส่วนที่ทำให้มีดมีความสมดุลในการลงน้ำหนักตอนใช้ฟันนั่นเอง
มีดที่มีความสมดุลที่ดี จะใช้แรงฟันน้อย และคนฟันก็กะน้ำหนักได้ตอนฟันได้ง่ายด้วย
3 ) Spine
คือส่วนของหลังมีด หรือสันมีด เป็นส่วนที่จะมีความหนามากที่สุดของมีด
สันมีด ถือเป็นกระดูกสันหลังของมีด ที่บ่งบอกถึงความแข็งแรงของมีด มีดเล็กๆบางเล่ม จะมีส่วนของ Spine ที่หนามาก เพื่อที่จะใช้ประโยขน์ในการตอก หรือตีน้ำหนักลงไปบน spine ได้ ในตอนที่ใช้ผ่าไม้แข็งๆ ใหญ่ๆ หรือการตอกสมอบก
ส่วนมีดที่มี Spine บางก็จะได้ประโยชน์เรื่องน้ำหนักเบา
4 ) Edge
เป็นส่วนด้านคมมีด อยู่ตรงข้ามกับ spine นั่นเอง ดังนั้นจึงเป็นส่วนที่จะถูกใช้งานบ่อยที่สุด
5 ) Tang
บ้านเราก็มีศัพท์เรียกว่า กั่นมีด กั่นมีดจะเป็นชิ้นเดียวกับใบมีด แต่จะเป็นส่วนที่อยู่ด้านในด้ามอีกทีหนึ่ง
เพื่อยึดใบมีดให้ติดแน่นอยู่กับด้ามมีด ตัว Tang ก็จะมีหลายประเภท ทั้งมีความหนา ความยาวต่างกัน
และการประกอบที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับการออกแบบของช่าง
แต่ในบ้านเรา มีดเดินป่า หรือมีดใช้งานหนักทั่วๆไป จะมี Tang หรือกั่น แบบเรียวแหลม ซึ่งบางทีซื้อมาใช้ไม่กี่ทีก็หลุดออกมา อันนั้นเขาทำเผื่อมาว่า เราอาจจะอยากได้ด้ามเป็นไม้ที่ถูกใจ จะได้ถอดออกมาประกอบได้ง่าย ซึ่งบางคนก็อยากจะแค่เปลี่ยนให้ตัวด้ามมีความยาวมากขึ้น จับถนัดมือขึ้น
ความยาวของ Tang ก็จะมีตั้งแต่ Half Tang, ¾ Tang และ Full Tang ซึ่งความยาว Tang ยิ่งมาก ความแข็งแรงมั่นคงก็ยิ่งมาก แต่น้ำหนักก็จะมากตามขึ้นไปด้วย
6 ) Bolsters
เป็นแหวนครอบบริเวณรอยต่อของ ใบมีด และด้ามมีด ตัวนี้เหมือนเป็นตัวรัดและเสริมให้มีดมีการยึดติดกับด้ามได้แข็งแรงมากขึ้น
โดยเฉพาะด้ามมีดที่เป็นแบบ 2 ชิ้นประกบกัน ก็จะมีตัว Bolsters ครอบรัดไว้อีกชั้นหนึ่ง ซึ่งตัว Bolsters อาจจะมีการตกแต่งเป็นลวดลายให้สวยงามเหมือนเป็นเครื่องประดับของมีดให้ดูดียิ่งขึ้น
7 ) Serrations
ส่วนนี้จะมีลักษณะเหมือนฟันเลื่อยเล็กๆ คมๆ อยู่ตรงใบมีด และจะวางไว้ตรงส่วนที่ชิดติดอยู่กับด้ามมีด
ใช้กับงานตัดแบบเลื่อย ที่คมมีดเฉือนได้ลำบาก
8 ) Tip
เป็นส่วนปลายมีด ซึ่งตัวTip ก็จะขึ้นอยู่กับรูปทรงของปลายมีด ที่เรียกว่า Point ซึ่งขอกล่าวในตอนต่อไป
Tip และ Point บางทีก็เรียกปนๆกันไป แต่ความหมายของ Tipที่แท้จริง จะเป็นปลายสุดของ Point
9 ) Quillon
ออกเสียงว่า Key-own ตามรากศัพท์เดิมที่มาจากภาษาฝรั่งเศส
เป็นส่วนที่มีลักษณะเป็นแผงกั้นมือไม่ให้มือเลื่อนไปโดนใบมีด
ทีนี้ก็น่าจะนึกถึงดาบฝรั่งที่ต้องมี Quillon กั้นไว้
ส่วนใหญ่ Quillon จะมีในมีด หรือดามที่มีความใหญ่ หรือหนักมากๆหน่อย
นอกจากช่วยป้องกันมือโดนคมมีดแล้ว ยังมีประโยชน์ตอนเก็บมีดเข้าฝักอีกด้วย
10 ) Guard
Guard เป็นส่วนของใบมีดที่ทีโค้งยื่นออกมาป้องกันไม่ให้นิ้วหลุดลื่นไปด้านหน้าเป็นตัวป้องกัน เช่นเดียวกับ Quillon เพียงแต่ลดความเว่อร์วังอลังการของ Quillon ลง
คิดดูว่าถ้ามีดอันเล็กๆมี Quillon มันคงเกินความจำเป็นไปสักนิด เพราะเราไม่ได้ใช้งานหนักอะไรมากมาย
แต่ไม่ว่าจะเป็นมีดเล็ก มีดใหญ่ การมีตัวป้องกันนิ้วไว้ ก็ช่วยให้นิ้วปลอดภัยดี
11 ) Ricasso
เป็นส่วนหนาๆ เหมือนเป็นคอมีด ช่วงรอยต่อระหว่างส่วนใบมีด ก่อนที่จะเป็นส่วนของ Tang
ช่วงนี้ยิ่งหนา มีดก็มีมีความแข็งแรงมาก เป็นตัวช่วยถ่ายแรงก่อนจะถึง Tang และด้ามมีด
ในส่วนนี้ถ้ามีความหนามากไป มีดก็จะหนักโดยเปล่าประโยชน์ แต่บางทีก็อาจจะใช้เป็นพื้นที่สลักลาย ตรา สัญลักษณ์ลงไป เพราะไหนๆก็ไม่ได้ใช้ตรงส่วนนี้ของมีดอยู่แล้ว
12 ) Choil or Finger Choil
ส่วนนี้จะทำเป็นส่วนเว้าแบบไม่ลับคมไว้ที่ส่วนด้านล่างของใบมีด บางทีก็ทำเป็นโค้งเล็กๆ เอาใช้ตอนงัด แงะ อะไรเล็กๆ ที่จะได้ไม่ต้องใช้ปลายมีดให้ปลายมีดสึก
บางทีส่วนโค้งนั้นจะพอดีกับการใส่นิ้วชี้ไว้ได้ เพื่อที่ว่าในการใช้งานที่ต้องเลื่อนตำแหน่งมือจับไปให้ใกล้ขึ้น
การเลื่อนนิ้วชี้ออกไปได้ ก็แสดงว่านิ้วหัวแม่มือ ก็จะขยับไปกดบนสันมีดได้ไกลขึ้นด้วย ทำให้ลงน้ำหนักบนมีดได้มากขึ้นนั่นเอง
ซึ่งในการใช้งานจริงนั้น จะต้องมีการฝึกใช้ และมีการระมัดระวังอย่างดี ในการใช้ฟังก์ชั่นนี้ เพราะถือเป็นตัวกั้นนิ้วชั้นสุดท้ายแล้ว พลาดพลั้ง หลุดลื่น ไถลไปก็เตรียมเสียเลือดได้เลย
13 ) Jimping
เป็นภาษาอังกฤษของทางภาคเหนือ และภาษาสก็อตแลนด์ หมายถึงความ Neat ความกริ๊บ ความเป๊ะ อะไรทำนองนั้น
ในส่วนของมีด Jimping หมายถึงรอยหยักๆที่ทำไว้ตรงสันมีด ตรงนี้จะเป็นรอยหยักที่ต่างจากSerrations ที่ทำไว้ตรงด้านคมมีด
Jimping ไม่มีคม ทำไว้เพื่อให้กดนิ้วหัวแม่มือบนหลังมีดได้สะดวก ไม่ลื่น
14 ) Pommel
มาจากภาษาฝรั่งเศส หมายถึงส่วนโค้งๆมนๆ เหมือนผลแอปเปิ้ล
Pommel เป็นส่วนปลายสุดของด้ามมีด ซึ่งบางทีก็เรียกกันตรงๆว่า Butt
ในสมัยก่อนก็จะทำเป็นโค้งๆ ป้านๆ เหมือนผลแอปเปิ้ลแล้วค่อยๆปรับรูปแบบให้สวยงามกันออกไป
ความสำคัญของ Pommel ไม่ได้มีเพียงเรื่องความสวยงาม แต่เป็นเรื่องของการป้องกันนิ้วไม่ให้ลื่นหลุดออกไป และยังช่วยในเรื่องของการผ่อนแรงในการฟันด้วย ลดการสะท้านมือ
มีดที่มีความยาวของใบมีด มากกว่าด้ามมีดมากๆ เวลาฟัน มันจะมีแรงสะท้อนกลับไปที่ปลายอีกด้านหนึ่ง
ซึ่งถ้าตัวด้ามมีดสั้น การรับแรงก็จะมาก เพราะตัวช่วยเฉลี่ยแรงมีน้อย จึงมีการถ่วงน้ำหนักที่ปลายด้ามมีดเอาไว้ ช่วยให้ลดการสะท้อนให้สะท้านมือได้
15 ) Swedge / Swage
เป็นขอบที่เรียวลง เอียงลงของสันมีด อาจะมีการลับคมบ้าง แต่จะไม่คมเท่าด้านใบมีด
ทำให้มีดมีความแหลมมากขึ้น เพื่อเพิ่มความสามารถในการเจาะได้มากขึ้นนั่นเอง
จะเห็นได้ว่าคำศัพท์เกี่ยวกับ มีดSurvival นั้น แต่ละคำชวนให้มึนงง และที่สำคัญยังมีศัพท์ที่ลงรายละเอียดเชิงลึกกว่านี้อีกเยอะมากๆ
ซึ่งเมื่อเรารู้จักศัพท์เหล่านี้ เวลาที่เราจะเลือกซื้อมีดไปเดินป่า 1 เล่ม จะทำให้เรารู้ว่า มีดแต่ละเล่มมี Function การใช้งานอะไรบ้าง เหมาะกับเราไหม
บางครั้งการมีฟังก์ชั่นเยอะๆบนมีดเล่มเดียว เหมือนว่าจะดี แต่บางทีก็เยอะไป จนใช้งานไม่สะดวกเลยสักอย่าง
ดังนั้น เวลาที่เราจะเลือกมีด เราคงต้องนึกถึงว่าฟังก์ชั่นหลักตัวไหนที่เหมาะกับการใช้งานของเรา
จากนั้นค่อยไปว่ากันว่ารายละเอียดที่ต้องการนั้น มันเหมาะที่จะอยู่บนมีดเล่มนั้นมากน้อยแค่ไหน
เช่นว่า เราอาจจะอยากใช้ Serrations แต่ขอน้อยๆพอ เอาแค่เผื่อๆติดไว้นิดหน่อย หรืออาจจะไม่ต้องการเลยก็ได้
หวังว่าคำศัพท์เหล่านี้ จะช่วยให้เข้าใจการออกแบบมีดแต่ละเล่มได้มากขึ้น
สนใจสั่งซื้อ มีดเดินป่า หรือ มีด Survival >>> ซื้อ มีดเดินป่า
ข้อมูลอ้างอิง :
- https://premeditatedsurvival.com/choosing-a-survival-knife/
- https://www.redrootblades.com/blogs/writing/knife-anatomy-101-from-tip-to-tang
-
-
- โทร. 098 279 8090
- Line OA :
-
-
- Facebook : https://www.facebook.com/pathwild
- instagram : https://www.instagram.com/pathwild/
- Youtube : https://www.youtube.com/@PATHWILD
